‘Harry Mulisch en de theologie, het blijft een wat vreemde combinatie.’Pupil zonder oog. Harry Mulisch en De Visione Dei van Cusanus, in: Niets in mij gelooft dat
actueel

Herdenken en herinneren #1: De zegen van vergeten

De Groene Amsterdammer,
29 april 2009

'Zijn er gebeurtenissen die wij ons behoren te herinneren? Zijn er gebeurtenissen die we behoren te vergeten?' Die vraag staat centraal in Herinnering. Een ethiek voor vandaag (2002) van filosooof Avishai Margalit. Ten aanzien van de Tweede Wereldoorlog lijkt de relevantie van het herinneren evident; herdenken is hét middel om ervoor te zorgen dat de verschrikkingen van 1940-1945 niet nogmaals gebeuren. De vraag is of we niet doorgeslagen zijn in deze naoorlogse herinneringscultuur, zodat we geen oog meer hebben voor de mogelijk heilzame effecten van het vergeten. In het essay 'De zegen van het vergeten. De plicht tot herinneren' geef ik een eerste aanzet tot een ethiek van het vergeten.
Het artikel werd gepubliceerd in De Groene Amsterdammer, jaargang 133, nummer 18, 29 april 2009. En is het eerste deel van mijn drieluik over onze naoorlogse herinneringscultuur.

Het artikel is voor abonnees te lezen op de website van De Groene.
Herdenken en herinneren #1: De zegen van vergeten
actueel
Herdenken en herinneren #1:
De zegen
van vergetenDe Groene Amsterdammer,
29 april 2009
actueel
Herdenken en herinneren #2:
Herinneringen als gletsjerlijkenDe Groene Amsterdammer,
2 december 2010
actueel
Herdenken en herinneren #3:
Loyale dissidenteDe Groene Amsterdammer,
7 december 2011
actueel
Het onbehagen van de criticus - over kampliteratuurParmentier,
november 2000
actueel
Het kwaad moet onzichtbaar blijven - over 'De zaak 40/61' van Harry MulischParmentier,
november 2000
actueel
De politieke relevantie
van het beschavings-
ideaalVooys,
mei 2011
actueel
Virtueel herdenken:
Bookapp BitterveldApp Store,
april 2015, mei 2016, mei 2017
actueel
Law & Memory:
Bookapp BitterveldConferentie Connecting Law&Memory,
20-22 september 2016, Mechelen
actueel
Bookapp Bitterveld
opgenomen in
scan digitale literatuurNederlands Letterenfonds
en KVB Boekwerk,
oktober 2017
actueel
Blog:
De Nieuwe OnrustNijmegen,
13 augustus 2012

boeken
Self and
loss of Self in Modern Literature - over mystiekStudies in Spirituality,
Supplement 34,
Titus Brandsma Institute
februari 2020
essays
Vertaling
essay
'Een cultuur en de nieuwe gevoeligheid'
- Susan SontagParmentier, jaargang 11, nummer 4
essays
De vernietiging van het subject - over David VannLiter,
maart 2014
essays
De andere nacht - over Patricia de MartelaereSpeling,
juni 2013
essays
De schoonheid van vernietiging - over Stefan HertmansLiter,
juni 2016
essays
Het Geheim horen ademhalen - over VasalisVolZin,
13 mei 2011
boeken
Rug aan rug - over Vonne van der Meer en Willem Jan Ottenin: Gods Letterproeverij,
Valkhof Pers, mei 2017
boeken
Niets in mij gelooft dat. Over religie in de moderne Nederlandse literatuurUitgeverij Ten Have,
Kampen, 2007
essays
De onzelfgenoegzame lezer - over Marilynne RobinsonTGL,
september-oktober 2013
essays
De hermeneutiek van de liefde - over Desanne van BrederodeLiter,
september 2014
proza
Lezen is gelovenLiter,
juni 2020
essays
Interview
Jan Brokken:
'M'n dorp koos het donkerste geloof'Trouw,
14 december 2009
essays
Interview
Marjolijn Februari: 'Veel godsdiensten zijn godslasterlijk'NRC Handelsblad,
3 mei 2008
proza
ZocaloLiter,
maart 2020
proza
De tweede
reisLiter,
december 2020
essays
9/11:
Una giornata particolare: over de bergen (onaangekondigd intermezzo)Parmentier,
maart 2002
essays
Schrijven na Frans Kellendonk - over religieuze romansStreven,
februari 2012
essays
Vertellen schept verbondenheid - over Vonne van der MeerSpeling,
september 2005
recensies
Bespreking: 'Nederlandse schrijvers en religie 1960-2010' van Jaap GoedegebuureBoekman. Tijdschrift voor kunst, cultuur en beleid,
14 december 2010
recensies
Bespreking: 'Echt zien. Literatuur in het mediatijdperk' van Bas HeijneBoekman 90,
1 maart 2012
recensies
Bespreking: 'Walter' van Daniel RoversHoeven,
14 augustus 2011
recensies
Bespreking:
'Tot het onzalige tij is gekeerd'Boekman 88,
3 september 2011
recensies
Bespreking: 'Weg' van Minke DouweszdeReactor.org,
2 december 2009
nieuwe media
Father - A TributeWaagsociety,
Amsterdam, 9 mei 2007
nieuwe media
Cuenca!Mediamatic,
Amsterdam, 5 juni 2003
nieuwe media
EindredactieWillem de Kooning Academie,
Rotterdam, 17 oktober 2008
proza
Nog ongeboren toekomstDietsche, Warande&Belfort,
december 2005
nieuwe media
Dubrovnik burningBillabong,
Nijmegen, 3-18 maart 2007
essays
Waarheids-
gedichten over de waarheidDietsche, Warande&Belfort,
juni 2005
boeken
Recepten voor de zielUitgeverij Ten Have,
Kampen, 2005
boeken
Ontsnappen aan het verlangenDe waarheid waarover ik niets weet te zeggen,
Uitgeverij Damon,
Budel, 2004
essays
Wie niet weg is, is gezienLiteratuur,
december 2004
essays
Kunstsubsidie als terrorisme-
bevorderingPhenix Foundation,
Rotterdam, 2003
essays
Engagement in literatuur: ander rumoerLiteratuur,
oktober 2003
proza
Gilles Deleuze avant la lettre. Het geplooide landschapDietsche, Warande&Belfort,
augustus 2003
boeken
Het oog van de vertellerMulisch toegesproken,
Uitgeverij De Bezige Bij,
Amsterdam, 2002
proza
Om de hoekDe Brakke Hond,
december 2001
proza
Don't ask me whyParmentier,
november 2001
essays
De alpen ansichtsgewijs. Over de bergen #1Parmentier,
juni 2001
essays
Het poëtische Eureka-gevoel van Charlotte MutsaersStreven,
januari 2001
essays
De wijsheid van een egelFilosofie,
augustus 2000
boeken
'Ik Ali' op een wetenschaps-
instituutEen zondagmiddag met J.J. Voskuil,
Boekhandel Roelants,
Nijmegen, 1999
boeken
Zin in het alledaagseEen spook waart rond,
Nijmegen University Press,
Nijmegen, 1999
filter
filter